Kunst is leven
'Kunst is leven.' Het is een uitspraak van beeldend kunstenaar Rudy Klomp, tegenwoordig woonachtig in Enschede, waar hij in de Wesselerbrink een flatje heeft dat hij deelt met zijn muze en gade Clasina Douma. Ooit deelde hij met meer vrouwen een appartementje in de (voor Almelose begrippen) torenflat Karelia in de Aalderinkshoek. Klomp was de pater familias, met verf en vrouwen, voor wie kunst en leven onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
Je kunt zeggen dat een leven zich laat lezen en duiden langs de lat van de kunst. De getourmenteerde man met de baard vertelde aan een tafeltje in het Almelose café over de kunst die hij verzamelde. Soms gekregen, soms gekocht, soms van de kunstenaar, soms van een galeriehouder. Hij had een 'waterstroom in de lente' van Jan Gierveld, een 'verfplank' van Hanveneman, een 'dode vogel' van Wil Rombouts, een kei vol leven' van Albert van Manen, een 'boerderij Beverdam' van Wim Bos, een 'abstract naakt' van Poltak, een 'ets met flat' van Diana Huijts, een 'kubistisch bos' van Jan Broeze. En nog zowat. Ja, ook een echte Klomp, met strepen en punten en een verhaal erbij over de kosmos, de oerkracht en dat kunst leven is, en omgekeerd. Hij zei Klomp te kennen.
Waar het volgens mijn gespreksgenoot, die zich tijdens het onderhoud voortdurend spiegelde, in wezen om gaat is dat je bent wat je verzamelt. En een mens verzamelt veel, ook als hij weinig tastbaars om zich heen heeft. Een mens is namelijk ook zijn herinneringen, zijn denkbeelden, zijn overtuigingen, zijn associaties, zijn lief en zijn leed, zij kraak en zijn smaak.
Een bekende uitdrukking is dat iemand zich laat kennen als hij zijn boekenverzameling laat zien.
Dat gaat ook op, aldus de man die met een aantekenboekje tegenover me zat en die ik al mijn leven lang ken, voor de kunst die je verzamelt. Als je laat zien wat je kocht of kreeg aan kunst, dan trekt je leven aan je voorbij.
Alsof je bladert in je fotoalbums (iets van vroeger jongelui, fotoalbums zijn van vóór de digitale fotografie en de mobieltjesindustrie, toen het moment er nog toe deed, ver voor liefdeloze clips en vlogs) en je leven aan je voorbij ziet trekken. Een in leer gebonden kerkhof, schreef ooit iemand. 'Kunst is leven en dood', monkelde de man tegenover me. 'Zo waarlijk breekt mijn klomp.'
Als je thuis naar de schilderijen aan de muur kijkt, leerde ik, dan kijk je naar je leven. Het trekt weer aan je voorbij, je voelt opnieuw de angst, de hoop, de verachting en de verwachting, de breuken en butsen, de triomfen en de euforie, je loopt weer even mee in de fanfare van honger en dorst, alles wordt opnieuw beleefd, geproefd, gedacht, getracht en gewogen; brengt herinneringen terug - ontroering en beroering.
Dát is wat kunst vermag.
Scipio