Column Renate Schepers: U bent onterfd, wat nu?
AlgemeenStel u bent kort geleden een dierbare verloren. Uw vader, moeder of een andere naaste. Eerst gaat uw aandacht en energie uit naar het afscheid en alles rondom de uitvaart. Daarna gaat u zich afvragen wat er nu moet gebeuren: wie kan het opruimen aanpakken, wat te doen met de administratie, het huis, de tuin? Degene die dit soort zaken kan aanpakken is de erfgenaam.
Hoe komt u erachter of u erfgenaam bent? Wie zal erven wordt bepaald door de wet of het testament. U gaat dus eerst naar de notaris om inlichtingen in te winnen. Dan kan het zo zijn dat de notaris, nadat zij/hij het testament heeft bestudeerd, u helaas moet vertellen dat u bent onterfd.
Naast de vraag of de inhoud van het testament kan worden aangevochten gaat u zich oriënteren op uw positie en uw rechten en plichten. Als legitimaris bent u geen erfgenaam, en dus ook niet verantwoordelijk voor de afhandeling van de nalatenschap of het betalen van schulden in die nalatenschap. Het is aan de erfgenamen om uit te zoeken of en hoe zij de nalatenschap gaan aanvaarden. Vervolgens moeten zij uitzoeken of er vorderingen zijn die moeten worden voldaan. Als legitimaris bent u één van die personen met een vordering op de nalatenschap. De vordering is een vordering ‘in geld’, niet ‘in spullen’, dus niet de Friese staartklok of het gouden horloge van opa.
Er zijn twee zaken waar u advies over moet hebben:
1- Welk bedrag kan ik verwachten
en
2- wanneer kan ik het geld opeisen?
Om te komen tot berekening van het bedrag hebt u als legitimaris recht op alle informatie die daarvoor nodig is. De erfgenamen zijn verplicht die informatie aan u verschaffen. Doen zij dat niet dan kan de rechter helpen door hen te veroordelen dat te doen. Zij moeten aangeven welke activa er waren op het moment van overlijden en welke schulden. Volgens de wet moeten (onder voorwaarden) ook in het verleden gedane giften worden meegenomen in de berekening.
Na al deze informatie te hebben verkregen kan aan de hand van de rekenmachine het definitieve bedrag worden berekend.
En wanneer kunt u het geld opeisen dan? De wet zegt dat de vordering pas opeisbaar wordt nadat zes maanden zijn verstreken na het overlijden. In het geval de langstlevende echtgenoot nog leeft, dan pas nadat deze is overleden. Daarnaast kan de overledene in het testament daar nog iets over bepalen. Enig geduld kan dus van pas komen.
Overigens is het aan te raden om wel op voorhand de administratie op te vragen en uw portie te (laten) berekenen, omdat de ervaring leert dat veel administratie na verloop van jaren in het ongerede is geraakt. Dat is jammer voor alle partijen die zijn betrokken bij een overlijden.
Zowel bij de berekening als de procedure om tot uitbetaling te komen kan een erfrechtadvocaat u helpen. Neem vrijblijvend contact op als u meer informatie wilt: wij hebben de nodige specialisten in huis.
-Renate Schepers is advocaat bij Centrum Advocaten
