Gnostiek

Rond Pasen denk ik altijd terug aan een ervaring die ik vroeger als kind had. Als negenjarig meisje zat ik op een Paaszondag in de kerk met mijn ouders en broertje. De houten kerkbanken voelden hard en koud aan. Ik vond het niet fijn in de kerk. Ik voelde me altijd zondig en klein en ging dan in gedachten na wat ik allemaal niet goed had gedaan.
Er was altijd wel iets dat niet deugde; ik was boos geweest of ik had gemeen gedaan tegen iemand. Mijn ‘slechte gedachten’ waren misschien nog wel het meest angstaanjagend. God kon immers zien wat ik dacht. Ik was bang voor God en zijn oordeel. Het kon niet anders dan dat ik gestraft zou worden.
Op die zondagochtend zat ik te spelen met mijn ringetje met een lichtblauw glinstersteentje. Ik bewoog het ringetje in het licht van een zonnestraal die door de glas-in-loodraampjes viel en zag allemaal prachtige schitteringen en kleuren. Een soort helder gevoel van geluk, waar ik destijds nog geen woorden voor had, overspoelde mij. Ik voelde dat God geen straffende God was en ik was opeens niet meer bang.
Nu ik hieraan terugdenk was het alsof ik destijds al een glimp opving van wat ik op latere leeftijd zou ontdekken.
Vele jaren later maakte ik kennis met de gnostiek. De gnostiek is een religieuze, spirituele stroming waarbij gnosis, dat zelfkennis of kennis van het ware Zelf betekent, centraal staat. In de gnostiek gelooft men dat in het hart van ieder mens de goddelijke vonk aanwezig is. Deze goddelijke vonk wordt ook wel het Christusbewustzijn of het ware Zelf genoemd.
De gnostiek is een hoopvolle innerlijke weg naar de goddelijke vonk dat als moreel kompas in het hart van ieder van ons aanwezig is. Dit in tegenstelling tot vele andere Christelijke religies waarbij dogma’s en normen van buitenaf opgelegd worden en de zondige mens via schuld belijden en boetedoening tot verlossing komt.
Leven vanuit ons Christusbewustzijn, ons ware Zelf, is een leven met waarden als mededogen, oprechtheid, vredelievendheid en liefde.
Hoe mooi zou het zijn als wij mensen vanuit deze innerlijke waarden leven? Van buiten opgelegde normen zijn waarschijnlijk niet eens nodig zijn om in vrede te leven.
In de gnostiek worden de verhalen in de bijbel niet gezien als historische verslagen, maar als symbolische metaforen. Zo wordt de weg die Jezus ging, gezien als een weg van geestelijke bewustwording van de Christuskracht in ieder van ons. Hij was een mens die door zijn daden en zijn handelen een voorbeeld is. Zijn wezen kan ons inspireren en motiveren om een liefdevol en goed mens te zijn.
Tijdens de religieuze feestdagen kunnen we ons, ieder jaar weer opnieuw, herinneren dat we ons kunnen openen voor de liefdevolle waarden en de wijsheid in ons hart.
Pasen en Pinksteren bieden ons de mogelijkheid om te herinneren dat we het onware in onszelf mogen laten sterven en kunnen opstaan als een ‘nieuw’ mens met de Christuskracht in ons hart en in ons bewustzijn.
Het kleine meisje in mij glimlacht. Zij wist het diep van binnen al.

Marleen Vulic is talentencoach en psychosociaal hulpverlener.

Column Marleen Vulic / Praktijk Harts-Tocht